Ściągawka dla początkujących wystawców

Psy na wystawach podzielone są według ras, a w nich według klas. Samce i suki oceniane są osobno. Czasami, gdy w rasie pojawia się dużo psów, mogą powstać dodatkowe podziały, np. względem koloru. Zwykle stosowane klasy to:

• Klasa młodszych szczeniąt – od 4 do 6 miesięcy
• Klasa szczeniąt – od 6 do 9 miesięcy
• Klasa młodzieży –  od 9 do 18 miesięcy
• Klasa pośrednia – od 15 do 24 miesięcy
• Klasa otwarta – powyżej 15 miesięcy. Brak górnej granicy wieku.
• Klasa użytkowa –zwierzęta w wieku powyżej 15 miesięcy do 8 lat, z certyfikatem użytkowości. Organizowana wyłącznie dla ras, które w nazewnictwie FCI są rasami pracującymi.
• Klasa championów – dla zwierząt, które posiadają tytuły championa międzynarodowego lub krajowego polskiej lub zagranicznej organizacji kynologicznej, koniecznie uznanej przez FCI. Klasa nie obejmuje młodzieżowych championatów. Brak górnej granicy wieku.
• Klasa weteranów – powyżej 8 lat.

Zasady sędziowania na wystawach psów
Do   podejmowania   decyzji   o   przyznaniu   ocen,   lokat ,  certyfikatów  i  tytułów, upoważniony  jest  jedynie  uprawniony  sędzia  kynologiczny  z  Polski  lub uprawniony sędzia zaproszony  z  uznanych przez  FCI organizacji kynologicznych innych krajów. Jest  on  zobowiązany  do  przeprowadzenia jednoosobowej oceny  bez  ingerencji  osób trzecich. W sprawach organizacyjnych sędzia korzysta z pomocy personelu ringowego.
Na wystawach międzynarodowych, klubowych organizowanych przez Klub – Komisję ZG oraz championów w Polsce mogą sędziować wyłącznie sędziowie międzynarodowi. Na wystawach krajowych i wystawach klubów wybieralnych, mogą sędziować sędziowie międzynarodowi i krajowi. Sędziowie  zagraniczni  mogą  sędziować  na  wystawach  w  Polsce  rasy,  na  które  mają uprawnienia i odpowiednie doświadczenie w swoim kraju; każdorazowo konieczne jest uzyskanie  potwierdzenia  uprawnień  sędziów  zagranicznych  według  systemu obowiązującego w tej organizacji. Sędziowie są zobowiązani do oceny psów na podstawie aktualnie obowiązującego wzorca FCI. Sędziowie z krajów, które nie są członkami FCI, mogą sędziować na wystawach FCI tylko w przypadku, kiedy ich krajowa organizacja kynologiczna jest związana z FCI umowami kontraktowymi lub innymi ustaleniami umownymi i pod warunkiem, że ich nazwisko znajduje się na oficjalnej liście sędziów tej organizacji. 
Karty ocen sporządza się w trzech egzemplarzach z przeznaczeniem:
a) oryginał dla wystawcy,
b) drugi egzemplarz dla oddziału organizującego wystawę,
c) trzeci egzemplarz dla Klubu Komisji Zarządu Głównego.

Oceny
Przy indywidualnej ocenie psów sędzia bierze pod uwagę ich wady wrodzone i nabyte, fizyczne  i psychiczne. W  efekcie  tej  oceny    pies ,  wystawiany  w  klasach  młodzieży, pośredniej,  otwartej,  użytkowej, championów i  weteranów może  otrzymać  jedną  z poniższych ocen:
DOSKONAŁA, BARDZO DOBRA, DOBRA, DOSTATECZNA, DYSKWALIFIKUJĄCA, NIE DO OCENY.
Oprócz oceny indywidualnej sędzia dokonuje oceny porównawczej i ustala lokaty od I do IV, wyłącznie dla psów z ocenami doskonałymi i bardzo dobrymi. Wszystkie pozostałe psy otrzymują oceny indywidualne bez lokat. Na wystawach klubowych, na podstawie uchwały Klubu, lokaty mogą otrzymać wszystkie psy i suki w klasie. W klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt pies może otrzymać oceny: WYBITNIE OBIECUJĄCY (WO), OBIECUJĄCY (OB), MAŁO OBIECUJĄCY (MO). Psy w tych klasach uzyskują lokaty od I do IV, bez względu na uzyskaną ocenę.

Definicje ocen
Ocena  „DOSKONAŁA”  (DOSK.)  może  być  przyznana  psu  bardzo  bliskiemu  ideałowi wzorca rasy,     będącemu  w doskonałej kondycji fizycznej i psychicznej, który wykazuje harmonię oraz klasę w postawie i ruchu. Jego zalety jako przedstawiciela rasy pozwalają zignorować drobne niedoskonałości, ale piętno płci musi być wyraźne.
Ocena  „BARDZO  DOBRA”  (BDB)  może  zostać  przyznana  jedynie  psu,  który  ma typowe cechy rasy i ma zachowane proporcje oraz jest we właściwej kondycji. Nieliczne, drobne  błędy  mogą  być  tolerowane,  o  ile  nie  dotyczą  budowy  psa.  Ta  ocena  może  być przyznana jedynie psu wysokiej klasy.
Ocena  „DOBRA”  (DB) powinna  być  przyznana  psu,  który  ma  główne  cechy charakterystyczne  rasy,  a  wykazywane  wady  nie  są  dyskwalifikujące,  ani  nie  zostały skorygowane chirurgicznie lub ukryte w inny niedozwolony sposób.
Ocena „DOSTATECZNA” (DOST.) powinna być przyznana psu, który odpowiada wzorcowi rasy, jednak nie posiada pewnych cech uznanych za istotne lub którego kondycja fizyczna nie jest optymalna.
Ocena „DYSKWALIFIKUJĄCA”  (DYSKW.) powinna być przyznana psu, który nie odpowiada typowi wymaganemu we wzorcu rasy, którego zachowanie wyraźnie odbiega od wzorca lub jest agresywne, który wykazuje anomalie jąder, wady uzębienia lub z gryzu,  wady  maszczenia,  gatunku szaty lub albinizm. Ocena ta powinna być przyznana psom, których wady typu mogą stanowić zagrożenie dla ich zdrowia oraz psom wykazującym dyskwalifikujące wady wymienione we wzorcu rasy.
Psy, którym nie można przyznać żadnej z powyższych ocen, powinny zostać zwolnione z ringu z werdyktem NIE DO OCENY (NDO). To określenie jest przewidziane dla każdego psa, który nie  porusza  się  prawidłowo,  stale  skacze  na  wystawcę  lub  próbuje  uciec  z  ringu,  co uniemożliwia ocenę mechaniki i typowości ruchu nie pozwala dotknąć się sędziemu, uniemożliwiając ocenę zgryzu i uzębienia, szaty, budowy ciała, ogona lub jąder wykazuje ślady przeprowadzonych operacji lub leczenia oraz zabiegów, które mogą być uznane za próbę oszustwa.
To  samo dotyczy  sytuacji,  gdy  sędzia  ma  uzasadnione  podejrzenia,  że  przeprowadzono operację,  której  celem  było  skorygowanie  wad  powiek,  uszu  lub  ogona.  Uzasadnienie adnotacji NIE DO OCENY powinno być wpisane w karcie oceny psa.

Medale, rozety i tytuły
W każdej klasie i rasie, z wyjątkiem klas młodszych szczeniąt i szczeniąt, organizator może przyznać medale lub rozety dla 3 psów, które uzyskały ocenę doskonałą oraz I, II i III lokatę; za lokatę I przyznaje się medal złoty, za lokatę II medal srebrny, za lokatę III medal brązowy.
Koszt zakupu medali ponosi organizator wystawy.
Tytuł Zwycięzca Młodzieży może otrzymać na każdej wystawie (nie dotyczy wystawy championów) i w każdej rasie pies oraz suka, które uzyskają w klasie młodzieży ocenę doskonałą i lokatę pierwszą. Wyjątek mogą stanowić rasy występujące w kilku, ocenianych oddzielnie, odmianach np. umaszczenia, szaty, wielkości. Wykaz tych ras oraz zasady przyznawania im tytułu zawarte są w załączniku do niniejszego regulaminu.
W porównaniu Zwycięzców Młodzieży psa i suki wybiera się Najlepszego Juniora w Rasie. Wyboru tego sędzia dokonuje w trakcie porównania o Zwycięstwo Rasy.
Tytuł Młodzieżowy Zwycięzca Polski z podaniem miasta i roku uzyskuje pies i suka, które uzyskały ten tytuł, według zasad dla młodzieży omówionych wyżej, na wystawie międzynarodowej. Tytuł ten przyznawany jest tylko na jednej wystawie międzynarodowej w roku – wyznaczonej uchwałą Plenum Zarządu Głównego.
Tytuł Najlepszy Dorosły Pies, Najlepsza Dorosła Suka mogą otrzymać, w każdej rasie, psy i suki z ocenami doskonały mi,  pierwszymi lokatami i wnioskiem CWC z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów, konkurując ze sobą w tzw. porównaniu. Wyjątek  mogą stanowić  rasy  występujące  w  kilku,  ocenianych  oddzielnie,  odmianach  np.  umaszczenia, szaty, wielkości. Wykaz tych ras oraz zasady przyznawania im tytułu zawarte są w załączniku do niniejszego regulaminu.
Tytuł Zwycięzca Polski z podaniem miasta i roku może otrzymać pies i suka, zwyciężając omówione wyżej „porównanie” na jednej wystawie międzynarodowej w roku – według uchwały Plenum Zarządu Głównego.
Tytuł Zwycięzca Wystawy Championów z podaniem miasta i roku może otrzymać w każdej rasie pies i suka na wystawie championów. O tytuł ten konkurują psy (suki) z tytułami: Międzynarodowego Championa Piękności, Championa oraz Młodzieżowego Championa (w okresie pierwszego roku po uzyskaniu tego tytułu) danego kraju.

Najważniejsze tytuły zdobywane podczas wystaw

• Najlepsze Młodsze Szczenię może otrzymać pies oraz suka, które uzyskają w klasie młodszych szczeniąt ocenę wybitnie obiecującą i lokatę pierwszą,
• Najlepsze Szczenię może otrzymać pies oraz suka, które uzyskają w klasie szczeniąt ocenę wybitnie obiecującą i lokatę pierwszą,
• Zwycięzca Młodzieży – dla zwycięscy w klasie młodzieży (psa i suki osobno) z oceną doskonałą -I lokatą,
• Najlepszy Dorosły Pies/Suka – mogą otrzymać psy i suki z ocenami doskonałymi i lokatą I oraz wnioskiem CWC z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów,
• Zwycięzca Rasy (ZR lub BOB) i Zwycięzca Płci Przeciwnej (BOS) – O tytuł ten konkurują psy i suki, które na danej wystawie zdobyły tytuły: „Zwycięzca Młodzieży” (obu płci), Najlepszy Dorosły Pies, Najlepsza Dorosła Suka oraz pies i suka z klasy weteranów z oceną doskonałą i I lokatą. Po przyznaniu tytułu Zwycięzca Rasy (ZR lub BOB), sędzia musi wybrać najlepszego przedstawiciela płci przeciwnej (BOS). Tytuł ten przyznawany jest jednoosobowo przez sędziego oceniającego w ringu psy danej rasy. W przypadku oceny psów tej samej rasy przez kilku sędziów, organizator wystawy wyznacza sędziego i ring do dokonania wyboru Zwycięzcy Rasy.
• Tytuł Najlepszy Weteran w Rasie – w porównaniu weteranów psa i suki z oceną doskonałą i lokatą I, wybiera się Najlepszego Weterana w Rasie. Wyboru tego sędzia dokonuje w trakcie porównania o Zwycięstwo Rasy.
• W porównaniu Zwycięzców Młodzieży psa i suki wybiera się Najlepszego Juniora w Rasie. Wyboru tego sędzia dokonuje w trakcie porównania o Zwycięstwo Rasy.
• CWC/CAC(ang.) – (certyfikat na wystawowego championa/fr. Certificat d’Aptitude au Championnat) wniosek na krajowego championa wystawowego. Właściwie nie jest to tytuł, lecz wniosek na tytuł. Wniosek ten przyznawany jest według uznania sędziego (nie jest to zatem obligatoryjne) tylko psom i sukom z oceną doskonałą i I lokatą w klasach pośredniej, otwartej, użytkowej i championów.
• duże CWC/CACIB (Certificat d’Aptitude au Championnat International de Beauté) – wniosek na międzynarodowego championa wystawowego, przyznawany według uznania sędziego na wystawach międzynarodowych i klubowych oraz na wyznaczonych wystawach  krajowych. Może go uzyskać jeden pies i jedna suka w rasie z oceną doskonałą, I lokatą w drodze porównania psów/suk z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów. Do uzyskania Interchampionatu konieczne jest uzyskanie 4 CACIB-ów, w 3 krajach, od 3 sędziów. Minimalny odstęp: 1 rok i 1 dzień,
• Res. CACIB (CACIB Rezerwowy) – po przyznaniu wniosku CACIB może zostać przyznany rezerwowy wniosek CACIB (w drodze wyboru najlepszego) jednemu psu i jednej suce w danej rasie, które spełniły wymagania jak do przyznania wniosku CACIB oraz psu/suce z 2 lokatą oceną doskonałą z klasy, w której został przyznany wniosek CACIB,
• Zwycięzca Grupy (BOG – Best of Group) – o tytuł ten konkurują psy i suki, które na danej wystawie zdobyły tytuł Zwycięzcy Rasy oraz należą do tej samej grupy ras według podziału FCI,
• Zwycięzca Wystawy (BIS – Best in Show) – tytuł przyznawany jest najlepszemu spośród Zwycięzców Grup. Tylko jeden pies na całej wystawie może otrzymać taki tytuł!
• Tytuły Zwycięzca Polski i Młodzieżowy Zwycięzca Polski przyznawane są na jednej wystawie międzynarodowej w roku, na zasadach jak tytuł NDP/NDS/Zw.Mł. (do końca 2013 Zw. / Zw. Mł.), tytuły Zwycięzca Klubu, Młodzieżowy Zwycięzca Klubu – na wystawach klubowych.
  Więcej informacji w Regulaminach Wystaw dostępnych na stronie Związku Kynologicznego w Polsce w dziale WYSTAWY.

Zasady uzyskiwania tytułów Championów psów rasowych w Polsce

Regulamin Wystaw Psów Rasowych – oficjalna strona ZKWP